Nieuwe eyecatcher voor het monumentale raam van Singer Laren: ‘Yūgen’ van Marielin Simons

Vanaf 26 maart zie je in Singer Laren een nieuw kunstwerk in de presentatiereeks Window of Opportunity. Elk jaar nodigt het museum een opkomende kunstenaar uit om voor het monumentale raam aan de straatkant een driedimensionaal kunstwerk te realiseren. Kunstenaar Marielin Simons (31) neemt het stokje over van Jop Vissers Vorstenbosch en maakt het zevende werk voor de Window of Opportunity, genaamd ‘Yūgen’. Simons noemt het haar levenswerk; een mystiek aangelicht matzwart bos. Een omkaderde wereld die de bezoeker vooral zelf moet komen ervaren. Kunstwerken hebben volgens haar namelijk geen uitgebreide uitleg nodig.

Over de kunstenares

Marielin Simons (31) groeit op in Drenthe, in een boerderij. Tot en met haar 24e woont ze daar en is ze omgeven met bos, natuur en het buitenleven. Vroeg opstaan is ze gewend. Ook al werkt en woont ze nu in Haarlem, nog steeds zorgt ze ervoor dat ze voor het ontwaken van haar partner en haar hond de deur al uit is. Voordat de wereld ontwaakt en externe stressfactoren beginnen te ontregelen. Haar werkdag start ze, als de drukte het toelaat, ontspannen in haar atelier. Met een kop koffie, wierook, kaarsjes, yoga en wat gepingel op haar gitaar. Daarna bekijkt ze haar kunstwerken en kan het echte werken beginnen. Vanaf dat moment vliegt de dag voorbij en lijkt de tijd niet te bestaan.

De ideale wereld van Marielin: een kleine controleerbare ruimte binnen 4 wanden

‘Aan mijn huis zie je hoe het met me gaat. Is het rommelig? Dan gaat het goed met me. Dan ben ik veel in mijn atelier en heb ik me daar compleet kunnen uitleven. Uitleven in het controleerbaar maken en op orde stellen van zaken. Dat doe ik met de kunstwerken die ik maak.’

Marielin is een perfectionist. Iemand die zich erg kan storen aan bijvoorbeeld een plint die loslaat, een muurtje dat niet goed geverfd is of de foute kleur heeft. Iets dat te veel glinstert. Een irritant aanwezig geluid. Ze is erg gevoelig voor sociale verhoudingen en situaties. Het liefst grijpt ze in. Maar de wereld is niet controleerbaar, er zijn veel externe factoren en het is zo ongrijpbaar allesomvattend. Daarom schept ze omkaderde miniatuurwerelden. In die kleine opgesloten werelden heeft zij de regie. Niet alleen het eindresultaat is belangrijk maar elke stap in het proces om tot dat resultaat te komen, dat alsnog nooit af en perfect is. Dat proces is niet rechtlijnig maar heeft allerlei vertakkingen en omwegen. Wat het kunstwerk is? Het eindresultaat dat de toeschouwer ziet maar ook het proces daarnaartoe.

Breken met het hedendaagse beeld van ‘de’ kunstenaar

Kunst moet volgens Simons aantrekken en voor zichzelf spreken. Het moet vooral geen filosofisch betoog of een uitgebreide uitleg nodig hebben om het gebrek aan zeggingskracht te verbloemen. Het moet daarnaast ambacht uitstralen. “Kunst maken is een vak en een kunstenaar kan iets bijzonders creëren met zijn of haar handen, ik vergelijk het met een zanger die een goede stem moet hebben om aansprekende muziek te kunnen maken.” Aldus Marielin. “Op kunstacademies heerst vaak het idee dat je een talentvolle, conceptuele kunstenaar bent als je een minimalistisch kunstwerk begeleidt met veel woorden en bombarie. Als je ernaar kijkt snap je er soms maar weinig van. Ik heb heel lang aan dat beeld van die minimalistische, conceptuele kunstenaar proberen te voldoen maar het past me niet. Ik maak geen minimalistische kunst en ik ben niet goed in teksten. Ik sta nu veel meer voor de persoon die ik ben en het werk dat ik maak. Daar ben ik trots op.”

Japanse woorden voor ontastbare zaken

Nog nooit is Marielin in Japan geweest en behalve het lekkere eten heeft ze er ook niet in het bijzonder wat mee. Maar er zijn twee dingen die ze erg bewondert en waar ze een sterk verwantschap mee voelt: een diepgewortelde band met de natuur en de woorden die ze hebben uitgevonden voor onzichtbare zaken die meer met emotie en gevoel te maken hebben. Woorden waar we in het Nederlands maar moeilijk een vertaling voor kunnen vinden. Zodoende is de keuze voor de naam van haar kunstwerk gevallen op het woord ‘Yūgen’. En als we dat dan toch proberen te vertalen, is er een Engelse uitleg die luidt ‘An awareness of the universe that triggers emotional responses too deep and mysterious for words’. Of het woord ‘purposelessness’, want ook dat benadert het volgens filosoof Alan Watts.

Yūgen: het nieuwe werk voor het monumentale raam van Singer Laren

Kunstenaars trokken vroeger van heinde en verre naar Laren om daar kunst te produceren. Er ontstond een kunstenaarskolonie en een rijk cultureel klimaat. De mooie omgeving met de heide en bossen sprak aan. De hang naar het een zijn met de natuur lonkte. Datzelfde gevoel benadert Marielin in haar werk. Of zoals ze zelf zegt: “Als ergens alles op zijn plaats valt dan is het wel in de natuur. Daar voel ik rust. Het is logisch en het klopt.”

Voor het monumentale raam van Singer Laren maakt ze een werk dat zowel vanaf de straatkant als van binnen te bewonderen is. Het resultaat is een omkaderd miniatuurlandschap van drie meter breed en twee meter dertig hoog. Een kunstwerk dat je gewoonweg zelf moet komen ervaren en dat geen filosofisch betoog behoeft.

Het werk is te zien tot en met 7 maart 2024 te zien. Window of Opportunity wordt mogelijk gemaakt door de Keep an Eye Foundation en Galerie Pouloeuff.

Foto's: Lodewijk Luijt